การตลาดสายมู (Muketing) คือ รูปแบบการตลาดที่นำความเชื่อของคนมาผสมผสานกับประสบการณ์และข้อมูลของแต่ละธุรกิจ มาดึงดูดให้ผู้บริโภคสนใจในธุรกิจนั้นมากยิ่งขึ้น
ทำไม มู-เต-ลู ถึงมีอิทธิพลต่อคนไทยขนาดนี้?
เรื่องของความเชื่อ ความศักดิ์สิทธิ์ ความศรัทธา (จนถึงไสยศาตร์) เรื่องที่หาหลักฐานยากหรือพิสูจน์ด้วยวิทยาศาสตร์ไม่ได้ “อยู่คู่กับสังคมไทย” มาตั้งแต่โบราณแล้ว พบเจอได้ปกติอยู่ในหนังสือประวัติศาสตร์
และในสภาพปัจจุบัน สังคมไทยยังเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ความกังวลในอนาคต ความกลัวในการไม่มีคุณภาพชีวิตที่ดี หรือแม้แต่ปมในจิตใจส่วนบุคคล ซึ่งยิ่งทำให้เกิดมูเตลู เพื่อเยียวยาจิตใจหรือสร้างความมั่นใจและกลับมามีไฟในการใช้ชีวิตใหม่
ถ้ามองถึงเนื้องใน มนุษย์ก็เป็นสิ่งมีชีวิตที่แค่ต้องการ “ที่พึ่งทางใจ” แม้มันจะอธิบายด้วยตรรกะเหตุผลไม่ได้เสมอไป แต่ถ้าทำให้สบายใจได้…แค่นั้นก็อาจเกินพอแล้ว
โดยผลสำรวจพบว่า คนไทยมากถึง 85% เชื่อในเรื่องโชคลาง แม้จะอธิบายด้วยเหตุผลไม่ได้ หรือไม่มีหลักฐานพิสูจน์ยืนยันชัดเจนก็ตาม
ปัจจัยที่ทำให้คนไทยเกิดความกังวล ได้แก่ การแพร่ระบาดของโควิด-19 คิดเป็น 76.8% ตามมาด้วยอันตรายจากปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น ปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือ PM 2.5 คิดเป็น 74.6% ด้านสังคมและความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา คิดเป็น 65% ด้านเศรษฐกิจ คิดเป็น 64% ด้านเทคโนโลยี คิดเป็น 62.8% และด้านการเมือง คิดเป็น 62.6%
จากความกังวลและความไม่แน่นอนดังกล่าว ประกอบกับสถานการณ์การเว้นระยะห่างทางสังคม (Social Distancing) ทำให้คนไทยต้องหาวิธีจัดการกับความรู้สึก จนเกิดปรากฏการณ์ 3 สิ่ง ได้แก่
- หันหน้าพึ่งสายมู หรือมีความเชื่อโชคลาง (Superstitious)
- เกิดความเชื่อในอินฟลูเอนเซอร์ (Influencer)
- นิยมพูดคุยคลายเหงาในคอมมูนิตี้ออนไลน์ (Online Community)
ตัวอย่างแบรนด์ที่ปรับตัวและขอมูเตลูกับเค้าบ้าง
LINE แอปที่คนไทยใช้เยอะที่สุดอันดับต้นๆ ของเมืองไทย เข้าใจ Insight ผู้คนเรื่องนี้เป็นอย่างดี จึงมีการทำ Content หลักประจำที่เน้นเรื่องสายมูโดยเฉพาะ เช่น “สีมงคลและสีต้องห้ามในการใส่เสื้อสัปดาห์นี้” เกิดการแชร์บอกต่อและทำให้ผู้คนใช้เวลาในแอปมากขึ้น
Tinder x พระตรีมูรติ แคมเปญที่ออกมาเอาใจคนโสดสายมูในวันวาเลนไทน์ โดยปกติผู้คนทั่วไปมักจะมาขอพรที่พระตีมูรติในด้านต่าง ๆ รวมถึงความรัก ขออย่างเดียวอาจจะไม่พอ เลยได้มีการออกแคมเปญให้คนโสดปัดหาคู่ตรงนั้นเลย
สิ่งที่แบรนด์ต้องระวังเมื่อกระโดดเข้าสายมู
แบรนด์ต้องใช้กลยุทธ์สายมูอย่าง “พอดี” ไม่งั้นคนจะมองว่าแบรนด์ดูเลอะเทอะ โหนกระแสแบบลืมหูลืมตา ซึ่งอาจไป Dilute ลดทอนภาพลักษณ์ “ความน่าเชื่อถือ” อื่นๆ ที่แบรนด์อุตส่าห์ปั้นมากับมือลงได้
ต้องไม่ลืมด้วยว่า การที่แบรนด์กระโดดเข้าสายมู เป็นเพราะ Core value คุณค่าในตัวแบรนด์ไม่ชัดเจนมากพอรึเปล่า? (เพราะแบรนด์ไม่แข็ง…เลยต้องขอมู)
สำหรับสินค้าบางตัวที่หา “จุดเชื่อมโยง” ไปเรื่องสายมูไม่ได้จริงๆ ก็ “อย่าฝืน” ให้กลับไปโฟกัสเรื่องที่ทำได้ดีอยู่แล้วแทน เพราะสุดท้ายแล้ว มูเตลูไม่ใช่สูตรลับของความสำเร็จเสมอไป
นอกจากนี้ ในมุมมองคนทำงาน การที่ผลงานออกมาดีก็ต้องชื่นชมความสามารถและการคิดวิเคราะห์ของพนักงานแต่ละคนด้วย…ไม่ใช่ว่าโยงไปสายมูทั้งหมด
เช่น พอลูกน้องทำโปรเจคออกมาได้ดีเกิน KPI ที่ตั้งไว้มาก หัวหน้ากลับให้เหตุผลว่า เพราะไปสวดมนตร์บนบานศาลที่เคารพไว้ ผลลัพธ์จึงออกมาดี นอกจากจะไม่ให้เครดิตความสามารถลูกน้องแล้ว ยังเป็นการ “เพิกเฉยความสำเร็จ” ที่เจ้าตัวอุตส่าห์ทำได้ด้วย
แม้มูเตลูอยู่คู่กับคนไทยมาตั้งแต่อดีต และมีแนวโน้มจะอยู่ต่อไปอีกนาน แต่แบรนด์ก็ควรนำมาใช้อย่าง “เคารพให้เกียรติ” และใส่ใจเรื่องความ “ละเอียดอ่อน” เป็นพิเศษ
เพราะเมื่อเกิดข้อผิดพลาดแล้ว นอกจากจะโดนชาวมูวิพากษ์วิจารณ์ ก็อาจเจอเรื่องร้ายอะไรบางอย่างโดยไม่คาดคิด
สรุป
นี่ก็จะเป็นตัวอย่างเล็ก ๆ น้อย จากแบรนด์ใหญ่ ๆ ยังมีแบรนด์อีกมากมาย ที่นำการตลาดแบบมูเตลู (Muketing) ไปผสมสานกับการทำกิจกรรมทางการตลาดต่าง ๆ จะเห็นได้ว่าเราสามารถนำกลยุทธ์ดังกล่าว ไปใช้ในเชิงสร้างสรรค์ มีศิลปะเข้ามาเกี่ยว และสร้างประสบการณ์ร่วมให้กับผู้บริโภค โดยไม่ชักจูงไปในทางที่งมงายเกินไป การตลาดประเภทนี้ ก็จะสามารถสร้างทำให้เกิด Engagement ที่ดีได้ อีกทั้งยังเป็นที่ยอมรับในวงกว้างได้อีกด้วย แต่เทรนด์การตลาดนั้น มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นนักการตลาด ควรเตรียมพร้อมรับมือกับพฤติกรรมผู้บริโภคที่อาจจะเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และนำมาประยุกต์ใช้กับกลยุทธ์ทางการตลาดของคุณให้ได้นั่นเอง…
ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจาก: https://www.careervisaassessment.com/th/articles/marketing
https://www.foretoday.asia/articles/muketing/
https://digitorystyle.com/muketing/
🎯 สนใจบริการ Digital Marketing สอบถามเพิ่มเติมได้ที่นี่
💬 LINE: https://lin.ee/lVV985S
📱 Tel : 090-961-5054 (K’Jack)
📱 Tel : 090-984-9147 (K’Pooh)
✉️ Email : theprocontentth@gmail.com🌐 Website : https://lineofficialaccounts.com
